Alles wat je moet weten over de overgang

De overgang begint officieel wanneer je twaalf maanden achter elkaar geen menstruatie hebt gehad. Symptomen zoals opvliegers en nachtelijk zweten komen vaak voor in de periode vlak voor, tijdens en na de overgang. Het aanpakken van deze klachten kan helpen om je kwaliteit van leven te behouden.

Tijdens deze fase neemt het hormoonniveau van nature af, wat resulteert in fysieke en emotionele veranderingen.

Na de overgang stopt de eisprong en het menstrueren volledig. Dit betekent dat een natuurlijke zwangerschap niet meer mogelijk is. In Nederland ervaren de meeste vrouwen de overgang rond hun 51e levensjaar, maar dit kan variëren.

De fasen van de overgang

De overgang is een geleidelijk proces dat gemiddeld zeven jaar duurt, maar het kan ook tot veertien jaar duren.

Perimenopauze

Deze fase begint meestal rond het 45e levensjaar. Het hormoonniveau verandert, waardoor de menstruatie onregelmatig wordt. Perimenopauze kan enkele maanden tot zelfs meerdere jaren duren.

Menopauze

Dit is het moment waarop je al 12 maanden geen menstruatie hebt gehad. De meeste vrouwen bereiken de menopauze in hun vroege vijftiger jaren, maar dit kan eerder optreden. Wanneer de overgang optreedt tussen het 40e en 45e jaar spreken we van een vroege overgang. Gebeurt het vóór het 40e jaar, dan spreken we van een vervroegde overgang.

Postmenopauze

De fase na de overgang, waarin de typische overgangsklachten vaak geleidelijk afnemen, maar het risico op aandoeningen zoals osteoporose toeneemt.

Symptomen van de overgang

Iedere vrouw ervaart de overgang anders. Waar sommige vrouwen nauwelijks klachten hebben, ervaren anderen een breed scala aan symptomen

Fysieke symptomen: opvliegers, nachtzweten, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn, vaginale droogheid, gewichtstoename, en veranderingen in borstgrootte of -vorm.

Mentale symptomen: stemmingswisselingen, depressieve gevoelens, verminderde concentratie, geheugenproblemen, en verminderde libido.

Complicaties van de overgang

Tijdens de overgang kan het veranderende hormoonniveau leiden tot complicaties, zoals een verhoogd risico op hart- en vaatziekten, osteoporose en urineweginfecties. Het is belangrijk om deze risico’s te bespreken met je arts, zodat je de juiste ondersteuning kunt krijgen.

Wat veroorzaakt de overgang?

De overgang is een natuurlijk proces dat het gevolg is van het afnemen van oestrogeen en andere hormonen naarmate je ouder wordt. Het verlies van actieve eiblaasjes in de eierstokken is een belangrijke factor in dit proces. In sommige gevallen kan de overgang vervroegd optreden, bijvoorbeeld door chemotherapie, een operatie, of hormonale therapie.

Diagnose van de overgang

Als je ongewone klachten ervaart en niet zeker weet of deze gerelateerd zijn aan de overgang, maak dan een afspraak met je arts. Bloedonderzoek kan helpen om te bevestigen of je in de overgang zit, door het meten van hormoonspiegels zoals FSH en estradiol. Daarnaast kunnen aanvullende tests worden gedaan om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten.

Behandelopties voor overgangsklachten

Als je klachten hebt die je dagelijkse leven beïnvloeden, zijn er verschillende behandelopties die je kunt overwegen:

Kruidensupplementen als ondersteuning: Kruiden zoals duizendblad en rode klaver worden vaak gebruikt om opvliegers en nachtzweten te verlichten. Daarnaast zijn er speciale supplementen voor de overgang die een speciale mix van kruiden bevat om verschillende symptomen te verlichten.

Hoewel kruiden geen medische behandeling zijn, kunnen ze verlichting bieden als onderdeel van een breder gezondheidsplan.

Leefstijlveranderingen: Een gezond dieet, regelmatige lichaamsbeweging en stressmanagement kunnen helpen om symptomen te verminderen. Yoga en meditatie kunnen bijvoorbeeld helpen bij het verlagen van stress en het verbeteren van de slaapkwaliteit.

Medische behandelingen: Hormonale substitutietherapie (HST) kan helpen bij ernstige klachten, maar het is belangrijk om de voordelen en risico’s hiervan te bespreken met je arts. Voor vrouwen die geen hormonen willen gebruiken, kunnen er ook niet-hormonale opties zijn, zoals bepaalde antidepressiva die helpen bij opvliegers.

Wat kun je thuis doen om klachten te verminderen?

Persoonlijke verzorging: Gebruik een vochtinbrengende crème om de huid gehydrateerd te houden. Draag luchtige, laagjeskleding die je gemakkelijk kunt aan- en uittrekken bij opvliegers.

Voeding: Eet een uitgebalanceerd dieet met veel groenten, fruit en gezonde vetten. Omega-3-vetzuren kunnen bijvoorbeeld helpen bij het verminderen van nachtelijk zweten. Calcium en vitamine D zijn belangrijk voor het behoud van sterke botten.

Fysieke activiteit: Regelmatige beweging versterkt de botten en spieren en helpt bij het behoud van een gezond gewicht.

Mentale gezondheid: Overweeg ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen. Dit kan helpen bij stemmingswisselingen en slaapproblemen.

Conclusie

De overgang is een natuurlijke fase in het leven van elke vrouw, maar dat betekent niet dat je klachten hoeft te accepteren zonder actie te ondernemen.

Of je nu kiest voor een ondersteunende behandeling met kruidensupplementen of aanpassingen in je leefstijl maakt, het is belangrijk om te blijven luisteren naar je lichaam. Als je klachten hebt die je dagelijkse leven beïnvloeden, bespreek deze dan met je arts voor een aanpak die het beste bij jou past.