Wat is de menopauze? Dit zijn de fases en symptomen

De menopauze is een natuurlijke overgangsfase in het leven van elke vrouw, waarin het lichaam langzaam stopt met het produceren van hormonen die nodig zijn voor de menstruatie en de eisprong.

Deze verandering, die voor veel vrouwen rond de leeftijd van 50 begint, kan gepaard gaan met ongemakken zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slaapproblemen. Hoewel de menopauze niet te voorkomen is, zijn er gelukkig verschillende manieren om de symptomen te verlichten en je algehele welzijn te ondersteunen tijdens deze fase.

Fasen van de menopauze

De menopauze verloopt in drie hoofdfasen: perimenopauze, menopauze en postmenopauze.

Perimenopauze

Dit is de overgangsperiode naar de menopauze, die vier tot acht jaar vóór de laatste menstruatie kan beginnen. In deze fase worden menstruatiecycli onregelmatig en kunnen symptomen zoals opvliegers en slapeloosheid optreden.

Menopauze

Wanneer je 12 maanden achter elkaar geen menstruatie hebt gehad, wordt je beschouwd als in de menopauze. Dit is het moment waarop het lichaam stopt met het produceren van de hormonen die nodig zijn voor de menstruatie.

Postmenopauze

Na de menopauze kom je in de postmenopauze. In deze fase nemen veel symptomen af, maar problemen zoals vaginale droogheid, verminderde libido en blaasproblemen kunnen soms aanhouden.

Symptomen van de menopauze

Symptomen kunnen variëren, maar beginnen vaak tijdens de perimenopauze en kunnen aanhouden tijdens de menopauze. Veelvoorkomende symptomen zijn onder andere:

• Onregelmatige menstruatie
• Opvliegers en nachtelijk zweten
• Slapeloosheid
• Stemmingswisselingen
• Verminderde controle over de blaas
• Vaginale droogheid

Veel van deze symptomen verdwijnen na de menopauze, maar klachten zoals vaginale droogheid en verminderd libido kunnen blijven bestaan.

Oorzaken van de menopauze

De menopauze treedt op wanneer het lichaam minder oestrogeen en progesteron produceert, hormonen die cruciaal zijn voor de menstruatiecyclus. De overgang van perimenopauze naar menopauze varieert per persoon, van een paar jaar tot meer dan acht jaar. Voor de meeste mensen gebeurt dit in hun late veertiger of vroege vijftiger jaren.

Risicofactoren voor vervroegde menopauze

Hoewel de menopauze een natuurlijk proces is, kan het soms vroeger plaatsvinden dan verwacht. Als dit gebeurt vóór de leeftijd van 40, wordt dit beschouwd als premature menopauze. Een vroege menopauze, die tussen de 40 en 45 jaar optreedt, kan ook voorkomen. Risicofactoren voor vervroegde menopauze zijn onder andere:

• Roken
• Familiegeschiedenis van vroege menopauze
• Auto-immuunziekten of chronisch vermoeidheidssyndroom
• Behandelingen zoals bestraling of chemotherapie
• Chirurgische verwijdering van de eierstokken of baarmoeder

Diagnose van de menopauze

In veel gevallen is een formele diagnose niet nodig als je op de juiste leeftijd bent en symptomen van de menopauze ervaart. Als de symptomen echter eerder optreden dan verwacht, kan het verstandig zijn om een arts te raadplegen voor tests zoals:

• Follikelstimulerend hormoon (FSH): Dit hormoon controleert de menstruatiecyclus.
• Luteïniserend hormoon (LH): Dit hormoon reguleert de ovulatie.
• Estradiol: Een hormoon dat de werking van het voortplantingssysteem ondersteunt.

Lage estradiolniveaus of verhoogde FSH- en LH-niveaus kunnen wijzen op vroege of premature menopauze.

Behandeling van menopauzesymptomen

Het doel van de behandeling tijdens de menopauze is om symptomen te verlichten. Mogelijke behandelingsopties zijn onder andere:

Hormoontherapie

Hormoonsubstitutietherapie (HST) kan helpen bij symptomen zoals opvliegers en vaginale droogheid. Dit kan in verschillende vormen worden ingenomen, zoals pillen, gels of vaginale ringen. Hoewel hormoontherapie effectief kan zijn, brengt het ook risico’s met zich mee, zoals een verhoogde kans op hartziekten en borstkanker. Het is belangrijk om dit met je arts te bespreken.

Niet-hormonale medicijnen

Er zijn ook niet-hormonale medicijnen beschikbaar die verlichting kunnen bieden, zoals selectieve serotonineheropnameremmers (SSRIs) en medicijnen zoals gabapentine en ospemifene.

Natuurlijke remedies

Kruidensupplementen zoals zwarte cohosh en ginseng kunnen helpen bij het verminderen van symptomen, maar het is belangrijk om altijd met je arts te overleggen voordat je begint met supplementen, omdat sommige interacties kunnen veroorzaken met andere medicijnen.

Hoe kun je symptomen beheersen?

Hoewel de menopauze onvermijdelijk is, zijn er enkele stappen die je kunt nemen om symptomen te verlichten:

• Mindfulness en ontspanningstechnieken oefenen
• Vermijden van tabak en alcohol
• Lagen kleding dragen die makkelijk uit te trekken zijn
• Slaapomgeving koel houden
• Minder cafeïne consumeren
• Regelmatig sporten
• Gezond en voedzaam eten, met extra aandacht voor vitamine D en calcium

Mogelijke complicaties van de menopauze

Na de menopauze loop je een verhoogd risico op bepaalde gezondheidsproblemen, zoals:

• Osteoporose: Door het afnemen van oestrogeen worden de botten kwetsbaarder.
• Hartziekten: Een daling van oestrogeen kan leiden tot een hoger risico op hart- en vaatziekten.
• Beroerte: Verminderde doorbloeding als gevolg van dalend oestrogeen kan het risico op een beroerte verhogen.

Leven met de menopauze

De menopauze is een tijdelijke fase, maar de symptomen kunnen een impact hebben op je dagelijks leven en relaties. Het vinden van de juiste behandeling kan helpen om deze overgang soepeler te laten verlopen. Aarzel niet om met je arts te praten als de symptomen je kwaliteit van leven beïnvloeden.

Tot slot

Hoewel de menopauze voor iedereen met een vrouwelijk voortplantingssysteem een onvermijdelijk proces is, kan het gepaard gaan met verschillende symptomen die je welzijn beïnvloeden.

Gelukkig zijn er zowel medische als natuurlijke behandelingen beschikbaar die kunnen helpen om deze overgang comfortabeler te maken. Het is belangrijk om regelmatig contact te hebben met je zorgverlener om de beste strategie voor jouw situatie te bepalen.